İspanya’da yeterli yağış olmaması, dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisindeki hasadı yarıya indirerek zeytinyağı fiyatlarını tarihi rekor seviyelere yükseltti. İspanyol çiftçiler normalde dünya zeytinyağı üretiminin yarısını gerçekleştiriyor ancak Financial Times’ta yer alan habere göre ülkenin zeytinyağı üretimi son 12 ayda yarı yarıya azalarak 780.000 tona geriledi.
Zeytinyağı fiyatları ise İspanya ve Avrupa’da yaşanan kurak dönemin ardından Haziran 2022’den bu yana yaklaşık yüzde 60 artarak kilogram başına 5,4 avroya yükseldi.
Avrupa’da çok sayıda üreticinin getirisi düşüşte
2022 yılı, bir diğer zeytinyağı üreticisi İtalya’da da 222 yılın en kurak yılı oldu.
İtalyan veri analitiği şirketi Centro Studi Divulga’nın verdiği bilgiye göre, geçen yıl İtalya’da 1800’den bu yana en kurak yıl yaşandı. Uluslararası Zeytin Kurulu, ikinci en büyük üreticinin verimi 2018/2019’dan bu yana en düşük seviye olan 235 bin tona düşüreceğini tahmin ediyor.
Portekiz, Hırvatistan ve Fransa gibi diğer Avrupa Birliği üreticilerinde üretimin düşmesi bekleniyor.
Birlik içinde üretiminin artması beklenen sadece üç üye var: Yunanistan, Kıbrıs ve Slovenya.
Önceki dönemde 232 bin ton üretim yapan Yunanistan’da üretimin bu dönemde 350 bin tona çıkması bekleniyor. Ancak üretimi artan diğer iki üyenin toplam üretimi oldukça düşük: sırasıyla 6.100 ton ve 700 ton. Rabobank tahıl ve yağlı tohum analisti Vito Martinelli, “20 yıldır sektörde bu fiyatları hiç görmedim. Geçen yıl İspanya için bir felaketti ve diğer Akdeniz ülkeleri gibi İtalya’daki hasat da kötüydü.”diyor.
Kuraklığın devam etmesi bu yılki hasat telaşını da beraberinde getiriyor.
İspanyol meteoroloji kurumunun verilerine göre geçen ay, İspanya’nın geçen yüzyıldaki en sıcak ikinci ve en kurak ikinci Mart ayı oldu. Nisan ayının tarihin en kurak Nisan ayı olması bekleniyor.
Nisan ayının ilk 17 gününde ülkenin yarısına bir damla yağmur düşmedi. Uzmanlara göre bu yaz da kuraklığın devam etmesi zeytinyağı fiyatlarının yüksek seyrini sürdüreceği anlamına geliyor. Emtia veri şirketi Minttec’ten yağlı tohum ve bitkisel yağ analisti Kyle Hollandazeytin hasadının akdeniz bölgesinde ekim-şubat ortasında yapıldığını hatırlattı. “Bu, yakında yağmur yağmazsa, yine de yetersiz bir hasat olacağı anlamına geliyor.”diyor.
Küresel pazar 15 milyar dolara koşuyor
Sağlıklı ve doğal gıda ürünlerine olan talebin artması zeytinyağı pazarında da büyümeyi beraberinde getiriyor ve küresel pazarın 2030 yılına kadar 15 milyar dolara yaklaşması bekleniyor.
2022 yılında 10,5 milyar dolar büyüklüğe ulaşan dünya zeytinyağı pazarı, IndexBox tarafından yayınlanan bölüm raporuna göre önümüzdeki 8 yılda yıllık ortalama yüzde 4,2 büyüyecek ve 20230 prestijiyle 14,9 milyar dolara ulaşacak. .
Akdeniz mutfağının artan popülaritesi ve tüketicilerin zeytinyağının sağlık yararları konusunda artan farkındalığı, pazardaki büyümenin itici güçleri olarak görülüyor.
Küresel üretimde %18 düşüş bekleniyor
Uluslararası Zeytin Kurulu, 2022 yılı sonunda yayınladığı varsayımlarında, dünya zeytinyağı üretiminin 6 yılın en düşük seviyesine ineceğini ve 2022/2023 döneminde 2,73 milyon ton olacağını öngördü. 2021/2022 döneminde toplam 3.40 milyon ton üretim gerçekleşti ve bu, kurulun iddialarına göre dönem içinde yıllık bazda yüzde 18’lik bir düşüş anlamına geliyor.
Ayrıca bu dönem için beklenen toplam üretim, 3,14 milyon ton olan son beş yılın ortalamasının yüzde 12 altında.
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlandı.
